Các nhà nhập khẩu Đức, một trong những thị trường lớn nhất EU, không quan tâm nhiều tới cảnh báo thẻ vàng mà Việt Nam vừa nhận được, dù họ nhập một khối lượng hàng đáng kể từ nước này. Khi Thái Lan lần đầu nhận thẻ vàng, một số nhà thu mua Đức không muốn mua hàng từ Thái Lan. Tuy nhiên họ nói hoàn cảnh ở Việt Nam khác Thái Lan.
Một nhà nhập khẩu đồ hộp cá ngừ cho biết nếu tình trạng cảnh báo của Việt Nam tăng lên, nó cũng không xảy ra ngay lập tức, mà vẫn có thời gian để tìm nguồn cung khác. Ông này tin rằng thẻ vàng là một cách thức của EU để xóa bỏ bất cứ vấn đề tiềm ẩn nào trong ngành thủy sản Việt Nam, trước khi ký FTA song phương.
Cách đây vài tuần, EU đã áp đặt thẻ vàng IUU cho Việt Nam. DG MARE chỉ ra các khiếm khuyết về quản lý đội tàu cá nước này. Trong khi đây là các vấn đề trong lĩnh vực khai thác thủy sản, tương lai cũng có thể ảnh hưởng tới lĩnh vực chế biến.
Năm 2016, Đức nhập hơn 5.000 tấn cá ngừ đóng hộp từ Việt Nam. Nghe có vẻ khiêm tốn, nhưng hàng nhập từ Việt Nam vẫn thường chiếm khoảng 10% tổng nhập khẩu của Đức. Các công ty bán lẻ Đức thường có xu hướng ký hợp đồng mua cá ngừ đóng hộp cho cả năm. Do đó các công ty nhập khẩu thường đặt hàng với đối tác nước ngoài trước nhiều tháng.
Thẻ vàng Thái Lan ngoài khai thác IUU thì còn liên quan đến các vấn đề về xã hội và lao động. Đây là những vấn đề nhạy cảm đối với với các tổ chức phi chính phủ và truyền thông. Do đó nhiều công ty bán lẻ không dám bán hàng Thái Lan. Với Việt Nam hiện tại không đáng lo ngại. Nếu tương lai có thẻ đỏ thì cũng không xảy ra sau một đêm. Thẻ vàng Thái Lan cũng tồn tại 2 năm rồi.
Vì vậy, thẻ vàng Việt Nam không ảnh hưởng tới nhiều tới các hợp đồng 2018. Vì FTA giữa EU và Việt Nam vẫn chưa ký, ông này cho rằng thẻ vàng có thể được dùng để chắc chắn rằng các nghi ngờ về IUU được xóa bỏ trước khi các mặt hàng thủy sản có khả năng được giảm thuế.
Trong 6 tháng đầu năm, Đức đã nhập 3.800 tấn cá ngừ đóng hộp từ Việt Nam, tăng 36% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này cho thấy rằng, hàng từ Việt Nam ngày càng chiếm một vị trí quan trọng và điều này càng làm tăng khả năng ký kết FTA. Có một điều chắc chắn là các công ty chế biến cá ngừ Việt Nam đã bày tỏ sự quan tâm của họ để tránh bất cứ sự gián đoạn thương mại nào. Họ ngay lập tức tìm cách cải thiện tính minh bạch và khả năng truy xuất nguồn gốc trong chuỗi cung ứng.
Một nhà nhập khẩu khác cho rằng trước khi Philippines có GSP+ với EU, họ cũng bị thẻ vàng IUU. Rồi sau đó GSP+ đã giúp cá ngừ Philippines được miễn thuế khi vào EU. Ông này tin rằng tình huống tương tự cũng có thể xảy ra với Việt Nam.
Nhà nhập khẩu Đức cho rằng Việt Nam đã phóng đại sản lượng khai thác trong nước để tạo khả năng nhập khẩu IUU và xuất như nguyên liệu thô Việt Nam và hưởng lợi từ ưu đãi thuế quan tại EU. Với việc cần áp dụng các điều luật mới để đáp ứng các tiêu chí dỡ bỏ thẻ vàng, điều này sẽ không xảy ra và sẽ giới hạn khối lượng xuất khẩu của Việt Nam vào EU.
(Theo Atuna)
